ทางเลือกโปรตีน Protein จากพืชผัก
"โปรตีน"หนึ่งในสารอาหารหมู่หลักที่นอกจากจะให้พลังงานแล้ว ยังทำหน้าที่ซ่อมแซมเซลล์ที่สึกหรอ เรียกได้ว่า โปรตีนเป็นองค์ประกอบของชีวิตที่เราขาดไม่ได้ เพราะถ้าขาดโปรตีนเท่ากับว่าเซลล์ที่เสื่อมก็จะเสื่อมต่อไปอย่างนั้นไม่มีวันฟื้นฟูขึ้นมาได้ แต่จะค่อยสลายตายไปในที่สุด
นักโภชนาการแนะนำให้ทานเนื้อสัตว์ไม่เกินครึ่งกิโลกรัมต่อสัปดาห์ และให้กินอาหารกลุ่มโปรตีนเนื้อ ไข่ นม ถั่ว เต้าหู้ โปรตีนเกษตรร้อยละ 15 ของอาหารทั้งหมด หมายความว่าเราต้องทานโปรตีนจากพืช ไข่ หรือนมไขมันต่ำมากขึ้น จึงจะได้โปรตีนมากพอ
โปรตีนจากสัตว์มักจะมีกรดอะมิโนชนิดจำเป็นครบในสัดส่วนที่ค่อนข้างพอดี (ดีที่สุด คือ นมกับไข่) จึงเรียกว่า โปรตีนสมบูรณ์ ส่วนโปรตีนจากพืชมักจะมีกรดอะมิโนชนิดจำเป็นในสัดส่วนที่ไม่ค่อยพอดี บางอย่างมากไปบางอย่างน้อยไปหรือไม่พอ จึงเรียกว่า โปรตีนไม่สมบูรณ์ วิธีการทานโปรตีนจากพืชให้สมดุลหรือมีสัดส่วนของโปรตีนชนิดจำเป็นครบถ้วน คือ อย่าทานโปรตีนชนิดเดียวติดต่อกันหลายๆ มื้อ และควรทานโปรตีนจากพืชหลายๆ อย่างสับเปลี่ยนหมุนเวียนกันแบบไม่ซ้ำซากจำเจ เพื่อให้ได้กรดอะมิโนที่จำเป็นครบ
อีกวิธีที่น่าสนใจ คือ ทานโปรตีนจากพืชครึ่งหนึ่ง จากเนื้อสัตว์ครึ่งหนึ่งให้มีเนื้อนมไข่พอสมควร และหลีกเลี่ยงการทานธัญพืชขัดสี เปลี่ยนจากการทานข้าวขาวมาเป็นข้าวกล้อง เปลี่ยนจากการทานขนมปังขาวมาเป็นขนมปังโฮลวีท เนื่องจากคุณค่าธัญพืชอยู่ที่จมูกข้าวกับรำเป็นสำคัญ
ซึ่งการทานข้าวพร้อมๆ กับถั่วและงาก็เป็นทางเลือกที่ดีและได้คุณค่าจากสารอาหารสูงเช่นกัน
พืชที่อุดมไปด้วยโปรตีนและหาทานได้ง่ายในประเทศไทยมีมากมาย เช่น พืชตระกูลถั่วทั้งหลายสามารถนำไปหุงพร้อมกับข้าวหรือทานเป็นของว่างที่ให้รสหวานตามธรรมชาติ
ส่วนอาหารที่มีโปรตีนจากพืชในปริมาณมาก ได้แก่ ซุปมิโสะของญี่ปุ่นที่คนไทยนิยมทานกันมากมีโปรตีนจากถั่วเหลืองมากกว่า 12 เปอร์เซ็นต์ แถมยังมีจุลินทรีย์ชนิดดีอีกต่างหาก หรือจะเป็นเนยถั่วลิสงที่มีโปรตีนมากถึง 28เปอร์เซ็นต์ นอกจากนี้ยังมีกรดไขมันไม่อิ่มตัวที่ช่วยป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือดอีกด้วย นอกจากนี้ ข้าวที่เราทานกันทุกวันถ้าหันมาทานเป็นข้าวกล้องแทนก็จะได้โปรตีนเพิ่มมากขึ้นอีก 2.5 เปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว
อาหารไทยเป็นอาหารสมุนไพรป้องกันโรคในตัวอยู่แล้ว การทานโปรตีนจากพืชจึงเป็นทางเลือกของสุขภาพดีที่น่าสนใจ เพราะเพียงแค่ประยุกต์เมนูเพียงแค่ประยุกต์เมนูอาหารสักเล็กน้อยตามวิถีชีวิตก็อร่อยได้อย่างมากคุณค่า แถมไม่ต้องกลัวเรื่องไขมันส่วนเกินจะมากวนใจอีกด้วย
ที่มา หนังสือพิมพ์ประชาชาติธุรกิจ
